Yazar: Geriatri

Yatak (Bası) Yarası

Geriatri Yaşlı Bakım ve Tedavi Merkezinde yaşlı bakım teknikeri olan Şerife ÇINAR tarafından hazırlanmıştır.

Yatak yarası; yatağa bağlı hastaların uzun süre hareketsiz kalması, şeker hatası olması, aşırı kilolu veya aşırı zayıf olması, düzenli bir şekilde pozisyon verilmemesi, yatağa veya kıyafete bağlı sürtmeler, düzensiz beslenme gibi faktörler yatak yarası oluşması için büyük tehlike yaratır.

YATAK YARASI EVRELERİ

1.EVRE= Cilt bütünlüğü bozulmamıştır, cilt kızarıktır.

2.EVRE= Deri bütünlüğü bozulmuştur ve ağrılıdır.

3.EVRE= Ciddi deri kaybı oluşmaya başlamıştır ve enfeksiyon riski yüksektir.

4.EVRE= Deri kemiğe ve kaslara kadar hasara uğramıştır.

YATAK YARASI OLUŞABİLECEK BÖLGELER

Başın arka kısmı ve topuklar

Omuzlar ve dirsekler

Kuyruk sokumu ve kalçalar 

YATAK YARALARININ ÖNLENMESİ

2-3 saatte bir pozisyon verilmelidir.

Alt bakımı yapılırken idrar ve gaitanın hijyenik biçimde temizlenmesi

Dolaşımı sağlamak için belirli süre içinde masaj yapmak

Deriyi nemlendirmek için kremle desteklemek

Beslenmeye dikkat etmek                      

Yatak Yarası Takibi

Geriatri Yaşlı Bakım ve Tedavi Merkezinde hemşire Elif KOPARAN tarafından hazırlanmıştır.

Uzun süre yatağa bağlı hastalarda yatak yarasının ilk evrelerinde cildin rengi ve dokusu değişmiş fakat doku bütünlüğü bozulmamıştır. İlk müdahale olarak kızarık bölgeye pozisyonlar verilir ve gerekli kremler sürülür. Yatak yarası ilerlemeye başlarsa ikinci evre olarak kısmi kalınlıkta deri kaybı mevcuttur. Yara yüzeyseldir, aşınma ve su toplama gözlenmektedir. Artık bu evrede yaranın mevcut fotoğrafı elimizde bulundurulmalıdır çünkü yaranın tedaviye tepkisi değerlendirilmelidir

Yukarda da belirtildiği gibi yaranın birinci evresinde yaranın kızarık bölgesine gerekli kremler sürülür ve pozisyonlar verilir. İkinci evremizde ciltte şişlikler, deri de doku kayıpları olduğu ve yarada kısmi bir açılma gözlendiği için yaraya yara örtüsü uygulanır (emilim özelliği geliştirilmiş ve üstün yarı geçirgen film yüzeyi sayesinde yarada enfeksiyonel sıvıyı kontrol eden örtü). Yaranın üçüncü evresinde cildin üzerinde derin bir çukur oluşur. Doku kaybı artık ilerlemiş aşamadadır. Bu evrede enfeksiyon riski de fazladır. Yaraya artık vakum yardımlı tedavi uygulanır. Bu sistem özellikli yara örtüsü ve bir bağlantı tüpü ile elektrikli pompa kullanarak yara sürekli ya da aralıklı kontrollü basınç uygular ve yarayı temizler. Dördüncü evre ise cilt yüzeyinden kemiğe kadar olan bölgedeki tüm dokular hasar görmüş durumdadır ya da doku ölümü gerçekleşmiştir bu bölgedeki baskı giderilse dahi tedavi çok zahmetli ve uzun sürebilir.