DEKÜBİT BAKIMI
Geriatri Yaşlı Bakım ve Tedavi Merkezinde Başhemşire Mine SİNEM tarafından hazırlanmıştır.
Uzun süre sırtüstü, yüzüstü veya yan yatma sonucunda oluşan yaralara bası yarası denir.
Genellikle Alzheimer, demans, Parkinson gibi kronik nörolojik hastalığa bağlı uzun süre yatağa bağımlı kalan hastalarda görülür. Hastaların %70’inden fazlası 70 yaşın üzerindedir. Yaşlı hasta bakımı oldukça zor ve dikkat gerektiren bir konudur.
Geriatri grubu hastalarda yukarıda söz edilen risk faktörleri dışında kronik gıda yetersizliğinden dolayı yatağa düşme, hareket edememe ve kanser gibi çökertici ve ağır hastalıklardan dolayı yatakta uzun süre kalma durumlarıdır. Yoğun bakımda da bası yaraları oluşma olasılığı çok büyüktür.
Uzun süre yatmak sonucunda bası altında kalan dokuların damarlar tarafından beslenememesinden doku hasarları meydana gelir ve ciltte oluşan yara, kemiğe kadar genişleyip derinleşerek hastayı ve yakınlarını oldukça zor koşullarda yaşamaya zorlar.
Yatak yaraları, yatan hastalarda sıkça oluştuğu gibi basıya uğrayan her vücut bölgesinde oluşabilir.
BELİRTİ VE BULGULAR
- Ciltte kızarıklık
- Ödem, kabarcıklar ve soyulma
- Kaslara kadar ilerleyen doku ölümü
- Kemik hasarı, kemik veya eklem iltihabı, kan zehirlenmesi
KORUNMA VE ÖNLEMLER
- Mümkünse düzenli olarak vücut hareket ettirilir.
- Koruyucu olarak: Havalı yatak kullanılması ve kemik çıkıntı bölgelerine yastık konulması
- Hastanın üzerine yatırıldığı çarşafların kırışık olmaması
- Cildin dikkatle gözlenmesi, temiz ve kuru tutulması
- Cilde günde birkaç kez alkol ile masaj yapılır
- Talk pudrası ve koruyucu kremler
- İleri dönemde ölü dokuların operasyonla alınması ve plastik ameliyatlar yapılması
DEKÜBİT ÜLSERLERİN KLİNİK SINIFLAMASI
- Evre 1: Bası sahasında deride morarma, inflamasyon
- Evre 2: Bası sahasında epidermise (cilt altına) ulaşan yüzeyel ülserasyon
- Evre 3: Bası sahasında deri altı yağ dokusu, kas veya kemiğe kadar ilerleyen ülserasyon
- Evre 4: Kemik, bursa, eklem veya vücut boşluklarına kadar ilerleyen derin ülser
