Geriatri Yaşlı Bakım ve Tedavi Merkezinde Nöroloji Uzmanı Hamit TOPRAK tarafından hazırlanmıştır.
DEMANS(BUNAMA)’TA TEDAVİSİ
Tedavinin ana hedefi sağlam kalan beyin dokusunu daha fazla çalıştırmak, kaybedilen bilişsel yetiler nedeni ile ortaya çıkan ek yakınmaları baskılamaktır.
BİLİŞSEL YETİYİ ARTIRICI/KORUYUCU TEDAVİLER
Beyinde bilişsel yetilerle ilgili çalışan hücrelerin birbirleri ile haberleşmesinde kullanılan temel mesajcı molekül AsetilKolin’dir. Bu maddenin varolma süresini artıran ve parçalanmasını engelleyen ilaçlar temel Alzheimer İlaçlarıdır.
Alzheimer Hastalığı nedeni ile hasarlanan beyinde, hücreler arası iletişimde devamlı bir düzensizlik mevcuttur. İlaçların devrede olması, hastalığın ilerleme hızını azaltmaz. Bu nedenle de hasta ve yakını tarafından etkisizmiş gibi görülebilir. Ancak ilaç kesildiği takdirde kazanılan sürenin hemen kaybolduğu, hastanın 1 ile 2 yıl sonra olacağı kötülük düzeyine hemen ulaştığı bilinmektedir.
PSİKİYATRİK SEMPTOMLARA YÖNELİK TEDAVİLER
Alzheimer hastalarında, hastalığın evresine göre her zaman bir ya da daha fazla psikiyatrik bulgu tabloya eşlik eder. Erken evrelerde bu daha çok öfke, çökkün duygu durum ve bunaltı ağırlıklıdır. Hastalık ilerledikçe işitsel ve görsel hayaller, gerçeği değerlendirme yetisinde bozulma ve uygunsuz duygulanım ağırlık kazanır. Uyku düzeni bozuklukları hemen her zaman mevcuttur. Bu semptomlara yönelik antidepresan, antipsikotik veya uyku düzenleyici ilaçlar kullanılmaktadır.
İLAÇ TEDAVİSİ DIŞINDA NELER YAPILABİLİR?
Hastanızda davranış ve kişilik değişikliklerinin olabileceğini bilmeniz gerekir.O ve siz zaman içinde bir takım değişiklikler yaşayacaksınız.Bu durum korkutucu olabilir ve esneklik gerektirir.
Güvenli bir ev ortamı oluşturulmalıdır.
Bulunduğu ortamın güvenliğini sağladıktan sonra mümkün olduğunca bağımsız olmasına izin verilmelidir. Hastanın yeteneğine uygun, basit görevler verilebilir.
Rutinin dışına çıkmamak gerekir.Herşey yaşamı boyunca sürdürdüğü şekilde kalmalı ve alışkanlıkları değiştirilmemelidir.
Hastanız olmadık zamanlarda olmadık isteklerde bulunup ısrarcı olabilir. Bu durumda mümkün olduğu kadar zıtlaşmayın, hastanın dikkatini başka bir konuya çekmeye çalışın.
Yanlış konuşmalarını çok sık değiştirmeyin.Olmamış olayları anlatabilirler, mümkün olduğunda onun dünyasında yaşayın.
Hasta da gerçek dışı düşünceler olabilir, suçlamaları kişisel olarak algılamayın.
Halüsinasyonlar hasta için gerçektir, hastayı onların aslında olmadığına inandırmaya çalışmayın.
Hasta saldırganlaşırsa, yatıştırıcı, sakin bir ses tonuyla “lütfen, dur, sakinleş” deyin.Siz korkar veya öfkelenirseniz hasta daha da saldırganlaşır.Dikkatini dağıtmaya çalışın.
Her çeşit tartışma hem sizin hem de hastanız üzerinde gereksiz stres yaratır. Yetersizliklere dikkat çekmekten kaçının ve soğukkanlılığınızı koruyun. Üzülmek durumu sadece daha da kötüye götürür. Unutmayın ki bu bir hastalıktır, kişinin hatası değildir.
Hastalığın derecesi ne olursa olsun, asla üçüncü bir kişinin yanında “hasta orada değilmiş gibi” onun hakkında konuşmayın.
Sizi anlamayan hastalarla bakış, gülümseme ve dokunma ile iletişim kurun.Onunla oturun, elini tutun, sarılın.
Kendinize iyi davranın, vakit ayırın.Bakım verenler arasında depresyon, anksiyete ve strese bağlı fiziksel hastalık oluşabilir.Kendi sağlığınızı, doktor randevularınızı ertelemeyin.
Size yardımcı olacak kaynakları bulun ve yararlanın, aile fertleri ve arkadaşlarınızdan yardım isteyin.
Sıkıntılarınızı benzer deneyimleri olan kişilerle paylaşmak sıkıntınızı hafifletir.
Hayatınız sadece hastanızdan ibaret değildir, unutmayın, siz ne kadar iyi olursanız, hastanıza o kadar yardımcı olabilirsiniz.
